Overslaan en naar de inhoud gaan

Marjolein (12) vraagt: Waarom hebben mensen verschillende kleuren ogen?

De kleur van je ogen wordt bepaald door de hoeveelheid melanine in de iris. Melanine is het pigment dat ook voor bijvoorbeeld je huidskleur zorgt. De hoeveelheid melanine verschilt per persoon en per lichaamsdeel. Mensen met een donkere huidskleur hebben veel melanine in de huid, en mensen met een lichte huidskleur minder. Zo is het ook met de ogen. Mensen met veel melanine in de ogen hebben bruine ogen, en mensen met weinig melanine blauwe ogen. Daar tussen in zitten mensen met groene ogen.

Maar waarom verschilt dat dan tussen mensen? In de huid werkt melanine als een krachtige zonwering. Met veel melanine in de huid heb je minder kans op huidkanker door de UV-straling van de zon. Mensen die in gebieden leven waar veel van dat soort ultra violette straling is hebben daarom vaak veel genen die voor veel melanine in het lichaam coderen. Ze hebben daarom een donkere huidskleur die hen beschermt tegen de zon. De donkere kleur van de ogen krijgen ze daar als het ware gratis bij.

In gebieden waar veel minder UV-straling is, zoals in de gematigde zones op aarde en de pool gebieden, lopen mensen het risico juist te weinig UV-straling te ontvangen. Het menselijk lichaam heeft die straling namelijk nodig om vitamine D aan te maken. De mensen met minder genen die voor melanine coderen zijn er gedurende de afgelopen tienduizenden jaren in die klimaatzones beter in geslaagd te overleven. En doordat die mensen minder genen hebben die voor melanine coderen, kregen ze ook steeds minder melatonine in hun irissen, die daardoor blauw en groen werden.

Recent zijn wetenschappers meer te weten gekomen over hoe complex de genetica van oogkleur eigenlijk is. Er blijken wel 61 genen te zijn die bepalen welke kleur ogen iemand uiteindelijk krijgt.

Lees er meer over in dit artikelĀ